بانوی آب

چرا زن برای خروج از منزل باید از همسرش اجازه بگیرد؟ اگر دلیل زن برای خروج از منزل موجه باشد ودلیل مرد ناموجه تکلیف چیست ؟زن شرعا بدون اجازه همسر قادر به خروج از منزل نمی باشد اما آیا  واقعا این کار را با رضایت قلبی انجام می دهد؟

پاسخ:

در چه مواردی زن می تواند بدون اجازه شوهرش از خانه خارج شود؟

«عن ابی عبداللّه(علیه السّلام) قـال: جـاءت امـرأة الـی رسـول اللّـه فقالـت: یـا رسول اللّه ما حقّ الزوج علی المرأة؟ قال: اکثر من ذلک، قالت : فخبّرنی عن شیء منـه قال: لیس لها أن تصوم الّا باذنه یعنی تطوّعاً و لا تخرج من بیتها بغیر إذنه ... .(حرّ عاملی، ۱۱۲/۱۴ و کلینی، ۵۰۸/۵) «

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: زنی خدمت پیـامبر آمـد و گفت: ای رسول خـدا، حـقّ شـوهر بـر زن چیـست؟

پیـامبر فرمـود: بیـشتر از آن (چـه می اندیشی)

زن گفت: پاره ای از آن را بر من بازگو،

پیامبر فرمود: زن حق ندارد بی اجـازۀ شوهر، روزۀ مستحبّی بگیرد و نیز حق ندارد بدون اذن شوهر از خانه اش خارج شود».

علی بن جعفر فی کتابه، عن أخیه قال: سألتُه عن المراة ألها أن تخرج بغیر إذن زوجها؟ قال: لا ...». (حرّ عاملی، ۱۳/۱۴ و مجلسی، ۲۸۲/۱۰)

علی بن جعفر در کتابش از برادرش امام کاظم (علیه السّلام) نقل می کند کـه: از امـام سؤال کردم که آیا زن می تواند بدون اجازۀ شوهرش از خانه خارج شود؟ امام فرمودند: نه»

برخی از این احادیث ضعیف محسوب می‌شوند اما در این باب، احادیث ثقه، مستند و صحیح وجود دارد و بر همین اساس هم فقها نظر داده اند که زن برای خروج از منزل نیاز به اجازه شوهر دارد. در این زمینه می‌توانید به مقاله «خروج زن از منزل و اذن شوهر از منظر فقه امامیه» نوشته زین العابدین نجفی که در مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی، (مقاله ۷، دوره ۴۵، شماره ۲، زمستان ۱۳۹۱، صفحه ۱۰۳-۱۲۳) مراجعه نمایید.

اما نکته مهم این است که اولا این شرط و حکم در عقد دائم زن وجود دارد و مواردی هم هست که از این شرط استثنا شده‌اند:

خروج از منزل برای کسب معارف اعتقادی، به مقدار لازم و ضروری و همین طور برای فراگیری وظایف شرعی الزامی.

خروج برای معالجه بیماری، چنانچه امکان درمان در منزل نباشد.

خروج برای فرار از ضررهای جانی و مالی و عرضی.

خروج برای انجام واجبات عینی که موقوف بر خروج از منزل است. مانند سفر حج، شرکت در انتخابات و یا نجات نفس محترمه. چنانچه ماندن در منزل، توأم با عسر و حرج غیرقابل تحمل باشد، خروج جایز است.

چنانچه در ضمن عقد نکاح انتخاب مسکن و اشتغال به مشاغل اداری به زوجه محول شده باشد و به عنوان شرط در ضمن عقد برای خود سلب محدودیت کرده باشد.

خروج برای تأمین معاش، چنانچه شوهر او قادر به آن نباشد یا از انفاق سرپیچی کند.

خروج از منزل برای تظلّم و دادخواهی. و در موارد ویژه هم زن می‌تواند از مجتهد خود به صورت مستقیم کسب تکلیف کند.

بنابراین چنان که مشاهده می‌کنید در منبع صحیح و اصیل، حکم با مصالح زن، منافات ندارد. متاسفانه در برخی مناطق برخی نظرات نادرست وجود دارد که در قالب دین و با نام حق شوهر، مطرح می‌شود و ریشه در باورهای نادرست سنتی و مردسالارانه دارد که اسلام به هیچ وجه از این باورها حمایت نمی‌کند. حدیث مورد اشاره هم، روایتی است که اغلب برای تاکید بر حق شوهر ذکر می‌شود و نه وجوب یا حتی توصیه این روش به مردان بلکه درست برعکس در مورد رعایت زن و حسن خلق و معاشرت با آنان، دستورات اکیدی در آیات و روایات ، وجود دارد. مرد بنا به مصالح کلان خانواده مانند امکان فسادی که وجود دارد یا مشکلات تربیتی برای فرزندان و مواردی از این دست می‌تواند مانع خروج زن از خانه شود.

در عین حال تنها وظیفه زن در مقابل همسرش، تمکین و برآوردن نیاز جنسی اوست. به دلیل این وظیفه زن، اجازه خروج از منزل به عنوان حق به مرد داده شده تا حق مرد در تمکین، زایل نشود. چنان که در بالا هم ذکر شد، زن می‌تواند در شروط ضمن عقد خود در این زمینه، شرطی را اعمال کند مانند: حق تحصیل یا اشتغال یا حق رفت و آمد به خانه والدین. در این صورت مرد موظف به رعایت این شرط بوده و برای این امور حتی کسب اجازه صوری هم لازم نیست.

لینک کوتاه: https://b2n.ir/547083

https://www.porseman.com/article/%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC-%D8%B2%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B2%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA/221