نیش عقرب
در نهج البلاغه این گونه آمده است که زن عقربی است که نیشش شیرین است . ظاهرا مراد حضرت این است که در رفتار وگفتار زن ممکن است نیش وجود داشته باشد ولی چون از سر دشمنی نیست شیرین وقابل تحمل است .این یک احتمال است.
این جمله یکی از ضرب المثل های عرب در مورد زن می‌باشد که درباره آن توجیهات و سخنان زیادی به میان آمده است؛ از جمله جمعی از شارحان نهج البلاغه این کلمه را به معنای نیش دانسته‌اند اما برخی مانند شیخ محمد عبده آن را به معنای لباس گرفته‌اند که در این صورت منظور از آن ازدواج است.
قرآن نیز زن و شوهر را مانند لباس برای یکدیگر معرفی می‌کند و می‌فرماید: ( هُنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ ) ؛ «آنان لباس شما هستند و شما لباس آنان ( و هر دو زینت هم و سبب حفظ یکدیگرید) ». محمدجواد مغنیه، شارح نهج البلاغه ، می‌گوید: علت تشبیه زن به عقرب آن است که غالباً احساسات و امیال زن او را تحریک می‌کند و در برابر مرد به سرعت غضبناک می‌شود و در نتیجه با سخنی یا حرکتی او را اذیت می‌کند. البته در این حالت، به مرد توصیه می‌شود با همسرش مقابله به مثل نکند و صبر کند. برخی گفته‌اند ممکن است حضرت در مورد مصاحبت و همنشینی مرد و زن نامحرم این مطلب را بیان کرده باشند؛ یعنی همان‌طور که نیش عقرب کشنده است رابطه ناصحیح هم کشنده و مرگ آفرین است. از طرفی مردان، خصوصاً در جوانی با طوفانی از شهوات روبه‌رو هستند و در معرض آفات جسمی و روحی قرار می‌گیرند و از طرف دیگر طبیعت زن این‌گونه است که به سبب داشتن روحیات خاص، می‌تواند سمّ عشق و دلدادگی را در دل و جان مرد بریزد و در نتیجه مجال فکر کردن و تعقل را از او بگیرد. از این رو، به او سفارش شده است که در ارتباط با نامحرم مراقب حدود شرعی باشد تا به گناه آلوده نشود.
چند نکته
۱. از آنجا که نیش زدن یک رفتار طبیعی برای عقرب است پس اگر کسی مورد گزند عقرب قرار گرفت ممکن است خودش مقصر باشد. بنابراین در اصل ارتباط یا در نحوه ارتباط و مصاحبت باید دقت کرد.
۲. شاید این حکمت اشاره‌ای باشد به اینکه رعایت نکردن قوانین اخلاقی و اجتماعی بین مرد و زن نامحرم در نهایت به زیان اجتماع، خانواده و اخلاق است.
۳. روشن است که این حکمت در نکوهش زن شایسته و صالح نیست؛ بلکه ممکن است موضوع سخن امام (ع) در نکوهش لذّت مضرّ و کشنده و یا کنایه از حساسیّت زن در برابر حوادث و اتفاقات ناگهانی باشد.
۴. نکته دیگر اینکه: شاید مراد امام (ع) از بیان این ضرب المثل این باشد که اگر همسر مردی با او به نیش زبان آسیبی رساند این از روی دشمنی یا کینه‌توزی نیست؛ بلکه چنان‌که درباره عقرب گفته‌اند: «نیش عقرب نه از ره کین است مقتضای طبیعتش این است» زنان نیز قصد سوئی ندارند و از روی احساسات سخنی بر زبانشان رفته که چه بسا شیرین هم باشد و چه بسیارند نیش های نوشین.
https://www.porseman.com/article/%D8%B6%D8%B1%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AB%D9%84-%C2%AB%D9%86%D9%8A%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%C2%BB/101605
لینک کوتاه: https://b2n.ir/t27077
